Choroby zakaźne
Nowoczesną epidemiologię, czyli naukę badającą przyczyny powstawania wszystkich chorób, w tym chorób zakaźnych i pasożytniczych wśród populacji ludzkiej zapoczątkował L.Pasteur.
Opracowuje metody, które skutecznie im zapobiegną oraz środki, dzięki którym można je zwalczyć.Ściśle współdziała z higieną.Wyróżniamy trzy rodzaje badań:opisowe(obserwacja zjawiska), analityczna (tezy), doświadczalne(np.szczepienia ochronne).
Choroby zakaźne
Niekiedy wykorzystywane są jako bron biologiczna (wąglik,dżuma). Biorąc pod uwagę fakt, że w okresie międzywojennym były odpowiedzialne za 20% ogólnej umieralności, dziś ich udział uległ znacznemu spadkowi. Jednak w niektórych krajach(Afryka) takie choroby jak malaria czy gruźlica nie ustąpiły z pola walki i przyczyniły się do zgonów wielotysięcznych istnień ludzkich.Ostatnie lata przyniosły wzrost zachorowań między innymi na wysoko zakaźną gorączkę krwotoczną typu Ebola, HIV/AIDS, wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wirus ptasiej grypy.Niewiele z nich można skutecznie leczyć.
Przyczyny
Codziennie stykamy się z ogromną liczbą potencjalnych patogenów.Toksyny wydzielane przez drobnoustroje mogą namnażać się w organizmie ludzkim i wywoływać choroby.Aby zacząć leczenie, należy zidentyfikować źródło choroby czyli rodzaj zarazka.
Ekspansja
Chorobę zakaźną tworzą trzy powiązane ze sobą elementy:
a)źródło zakażenia
b)drogi rozprzestrzeniania
c)wrażliwy organizm
Najczęściej źródłem zakażenia jest człowiek, zwierzę, nieco rzadziej materia nieożywiona np. gleba i żywność. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu osoby zdrowej z chorą lub przez kontakt pośredni - skażoną wodę. Niespełnianie podstawowych zasad higieny(choroba ,,brudnych rąk’’) powoduje np.czerwonkę bakteryjną. Grypa, ospa,odra czy krztusiec rozprzestrzeniają się drogą kropelkową - w czasie kaszlu czy podczas mówienia. Komary i kleszcze mogą przenosić malarię i boreliozę. Do zakażeń parenteralnych (naruszenie ciągłości tkanek) zaliczamy HIV.
Leczenie
Dzięki badaniu mikrobiologicznemu można zdiagnozować jednostkę chorobową. Jednym z głównych objawów występujących podczas zakażenia jest niewątpliwie gorączka. Przy boreliozie np. może być to rozszerzający się na ciele rumień. Leczenie polega na hamowaniu czynników patogennych.W tym celu stosuje się:
a)antybiotyki,
b)leki przeciwwirusowe
c)antytoksyny
d)sulfonamidy
Kto powinien zgłaszać i kiedy
Artykuł 27 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. Nr 234, poz. 1570, z późn.zm.) obowiązek zgłaszania chorób zakaźnych spoczywa na lekarzu lub felczerze oraz na kierowniku szpitala do Państwowej Inspekcji Pracy.
Likwidacja zakażeń
Najlepszym sposobem na uniknięcie choroby jest profilaktyka.Polega na:
1.Poddaniu kwarantannie chorych osobników.
2.Dbaniu o higienę osobistą (w tym ubrania i mieszkania).
3.Kontroli żywności(wytwarzanie, transport, magazynowanie).
4.Usuwanie i niszczenie śmieci, wód ściekowych.
5.Przestrzeganie przepisów sanitarno-epidemiologicznych.
6.Szczepieniach.
Szczepienia
Okazały się skutecznym narzędziem w walce z chorobami zakaźnymi. Duża liczba osób zaszczepionych chroni nie tylko ich samych, ale także osoby nieszczepione. Obowiązkowe szczepienia ochronne są niejako polisą na życie. W Polsce szczepienia realizowane są w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Można je zrobić nieodpłatnie - obowiązkowe: WZW typ B, gruźlica, błonica, odra,różyczka, tężec, krztusiec, polio, dur brzuszny.
Dodatkowe szczepienia (zalecane) są już płatne min.: WZW typ A, świnka, grypa, kleszczowe zapalenie mózgu, Haemophilus influnzae typ B,żółta gorączka.
Odpowiednio przeprowadzona profilaktyka zdrowotna, dotycząca problemów sanitarnych, diagnostyki i szczepień w dużym stopniu przyczynia się do rozwiązania poważnych kwestii związanych z chorobami zakaźnymi.